Người già thường thấy tủi thân và có những suy nghĩ tiêu cực. Việc đọc sách sẽ giúp xoa dịu, giảm căng thẳng trong suy nghĩ và cảm xúc của mỗi người. Theo nghiên cứu của “Phòng thí nghiệm trí tuệ” thuộc trường Đại học Sussex (Anh), trong số các cách giảm thiểu căng thẳng, lo lắng thì đọc sách có hiệu quả cao nhất. Các nhà tâm lý cho rằng, khi đọc sách, suy nghĩ của mọi người có thể tập trung vào văn bản nên sẽ giúp người già không suy nghĩ vẩn vơ.

Tuổi cao, trí lực dần suy giảm, người cao tuổi gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày, nhưng nói vậy không có nghĩa họ không có nhu cầu tìm hiểu thông tin qua sách, báo, tài liệu tham khảo... Ghi nhận cho thấy, nhiều người cao tuổi vẫn mong muốn được học tập suốt đời bằng các hoạt động văn hóa đọc. Thông qua kiến thức tự học, họ có thể áp dụng, cống hiến nhiều điều hữu ích cho xã hội trong khả năng cho phép. Đọc sách báo giúp người cao tuổi mở mang kiến thức và hiểu được quy luật phát triển của bệnh tật để có thể tự chữa bệnh cho mình. 

Những ảnh hưởng của bệnh tật, tuổi tác, các tác động tâm lý cũng như môi trường bên ngoài… khiến cho người già thường khó đi vào giấc ngủ, chập chờn, hay thức giấc. Bí quyết để người cao tuổi đưa mình vào giấc ngủ tốt nhất là kết bạn với sách. Việc đọc sách giúp kích thích các dây thần kinh não bộ, giải tỏa căng thẳng, khiến người cao tuổi dễ đi vào giấc ngủ hơn.

Nhân ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ 2, một sân chơi lành mạnh, bổ ích cho người cao tuổi yêu thích đọc sách, báo được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Người cao tuổi tỉnh tổ chức đó là Hội thi tuyên truyền giới thiệu sách với chủ đề: “Sách với người cao tuổi”. Hội thi nhằm giúp người cao tuổi được chia sẻ những cuốn sách hay, ý nghĩa cũng như lan tỏa thói quen và truyền cảm hứng đọc sách cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.  

Tôi có dịp tham gia cùng các anh chị người cao tuổi tại hội thi “Sách với người cao tuổi” này, mới thấy được niềm vui, niềm háo hức của các anh chị trên sân khấu. Qua các  phần dự thi, các anh chị đã thể hiện hết khả năng cũng như năng khiếu của mình trong từng tác phẩm được trình bày. Gặp gỡ các anh chị sau hội thi, lắng nghe những chia sẻ của người cao tuổi với sách báo để thấy rằng dù lớn tuổi nhưng nhiều người vẫn giữ thói quen đọc sách để tìm tòi, khám phá những điều mới lạ, thú vị và “làm giàu” kiến thức cho bản thân cũng như lan tỏa việc đọc sách đến với mọi người. Việc đọc sách vì vậy trở thành đam mê, thói quen của nhiều người lớn tuổi.

Thầy Trần Thành Nghiệp, nhà giáo nghỉ hưu tại thành phố Tân Uyên - một trong số rất nhiều người cao tuổi yêu thích đọc sách báo chia sẻ sau hội thi: “Sách chính là người bạn với tôi khi về già. Sống trong thế giới của kiến thức và những câu chuyện, tôi cảm thấy mình không còn cô đơn. Ngoài việc thường xuyên nghe đài, xem ti vi, thì việc đọc báo đều đặn giúp tôi nắm vững các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, biết được tình hình cuộc sống của người dân mọi miền Tổ quốc, đặc biệt là tinh thần tôi vui vẻ và lạc quan hơn”.  

Ông Hoàng Văn Tròn – người cao tuổi huyện Bắc Tân uyên bộc bạch: “Từ nhỏ, tôi đã mê đọc sách. Sách giúp tôi nâng cao nhận thức, tích lũy kiến thức và rút ra những bài học giá trị để áp dụng vào thực tế cuộc sống, đặc biệt là trong giáo dục con cháu. Tôi luôn quan niệm, không đọc sách thì thiếu kiến thức giống như người đi đường trong đêm tối, dễ bị vấp ngã”. 

Với quan niệm ấy nên dù lớn tuổi, đọc rất nhiều sách và đã tích lũy được vốn kiến thức nhất định nhưng ông vẫn không ngừng đọc sách mỗi ngày. Ông xem việc học là suốt đời, không học sẽ bị bỏ lại phía sau trong xã hội phát triển hiện nay. Vậy nên, sách như là “món ăn” tinh thần không thể thiếu mỗi ngày của ông. Hiện ông Tròn quan tâm và đọc nhiều sách về thuốc và sức khỏe, văn học trong và ngoài nước, sách chăn nuôi, thơ và các thể loại báo, tạp chí. “Sách về thuốc và sức khỏe có những bài viết rất hay và hữu ích. Sách về chăn nuôi thì phục vụ việc chăn nuôi của gia đình. Nhờ những cuốn sách ấy, tôi có thêm kiến thức, kinh nghiệm, từ đó áp dụng vào thực tế đời sống” – Ông Tròn thổ lộ.

Nói về cách đọc sách, cô Trần Thị Liên - huyện Bàu Bàng thường đọc chậm và đọc lại nhiều lần để hiểu tường tận vấn đề. Bởi cô quan niệm, đọc sách là để hiểu chứ không phải đọc cho có rồi nội dung sách đi vào lãng quên. Do vậy, những chi tiết hay, cô thường ghi lại vào sổ tay. Nhờ đọc sách, kiến thức của cô không chỉ được bồi đắp mà tâm hồn còn thoải mái và vui vẻ hơn.

Cô Võ Thị Bích Hiền - nhà giáo nghỉ hưu thuộc Hội người cao tuổi thành phố Tân Uyên chia sẻ: “Thông qua việc đọc sách, tôi không những tiếp tục được học tập, trau dồi kiến thức mà cuộc sống cũng thêm vui tươi, nhẹ nhàng, có cái nhìn tích cực hơn.”

Hay cô Thân Thị Nguyệt – hưu trí tại thành phố Thủ Dầu Một - Là trưởng khu phố cô lại là người thích đọc sách nên đã liên hệ với Thư viện tỉnh luân chuyển cho cô một tủ sách đặt tại công viên khu phố để phục vụ cho các tầng lớp nhân dân tại đây. Qua việc làm này cô đã lan tỏa được lòng say mê sách đến  với mọi người, đặc biệt là người cao tuổi, là thí sinh dự thi cấp thành phố cô thấy qua Hội thi cô đã cập nhật được nhiều kiến thức bổ ích.

Trao đổi với cô Ngô Thị Minh Lan - Hội người cao tuổi xã Bạch Đằng, thành phố Tân Uyên - người đạt giải tuyên truyền, giới thiệu sách hay nhất, Cô chia sẻ: “Tôi có niềm đam mê đọc sách từ khi còn nhỏ. Hằng ngày thường xuyên dành thời gian để đọc sách, tôi đọc tất cả các loại sách, đặc biệt mê đọc sách văn học. Trong nhà tôi có tủ sách gia đình nhằm giúp con cháu  tiếp cận với sách để nâng cao kiến thức cũng như dần hoàn thiện nhân cách. Tôi luôn lan tỏa niềm đam mê đọc sách đến với mọi người xung quanh”. Cô nói rằng về hưu, cô tham gia nhiều hội thi nhưng đây là lần đầu tiên dự hội thi về sách. Sở hữu giọng đọc tốt, kiến thức về sách là thế mạnh nên cô thật sự háo hức. Như được thỏa lòng đam mê với sách, cô thả hồn mình vào trong từng con chữ, từng dòng cảm xúc cứ thế tuôn trào. Bài thuyết trình của cô đã thuyết phục tuyệt đối Ban giám khảo.

Có thể nói sách đối với người cao tuổi như một người bạn, người tri kỉ, tâm giao giúp mang lại tinh thần thư thái, giúp cho người cao tuổi hiểu rõ hơn về sức khỏe và có thể ứng dụng trong việc ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp người cao tuổi sống vui, sống khỏe, sống có ích cho bản thân và xã hội.

Thực tế cuộc sống cho chúng ta thấy rằng:  Nhiều người cao tuổi đã biết cách tự tạo cho mình một thú vui tao nhã đó là đọc sách, báo. Không hiếm những ông bà tuy tuổi đời đã 80, 90 nhưng vẫn say sưa với từng trang sách. Sách giúp người cao tuổi không bị lạc hậu trước sự bùng nổ thông tin như hiện nay.

Để việc đọc sách có hiệu quả, người cao tuổi cần tuyệt đối tránh những cuốn sách có nội dung bạo lực, kinh dị. Người cao tuổi nên đọc nhiều sách báo y dược và kỹ thuật thường thức. Những đặc điểm thay đổi về tâm sinh lý học của mình, người cao tuổi nên chọn những cuốn sách nhẹ nhàng, bổ ích, có tính trải nghiệm để mang lại hiệu quả cao nhất. Khi sức khỏe dần suy giảm, không có điều kiện để tham gia các môn thể thao thì sách chính là sự lựa chọn lý tưởng giúp người cao tuổi cải thiện trí nhớ, suy nghĩ tích cực và an vui trong tuổi xế chiều. Vì thế cho nên các hội thi về sách cho người cao tuổi thật sự cần thiết !

Một số hình ảnh từ hội thi