Giải thưởng Mỹ thuật thiếu nhi được tổ chức lần đầu vào năm 2002 với tên gọi Hội thi vẽ tranh theo sách. Từ đó, cứ mỗi năm, Sở Văn hóa và Thông tin (Nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đều tổ chức hoạt động này cho các em thi thố tài năng và được các em nhiệt tình hưởng ứng. Hội thi đã lan tỏa khắp các địa phương trong tỉnh. Qua mỗi năm, số lượng thí sinh tham dự ngày càng đông và quy mô tổ chức cũng được mở rộng thêm. Hội thi đã trở thành một sân chơi không thể thiếu cho các em trong mỗi dịp hè về.

Nhận thấy được niềm đam mê hội họa của các em thiếu nhi trên địa bàn tỉnh, năm 2009, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh cho phép xây dựng đề án, nâng hội thi vẽ tranh lên thành “Giải thưởng mỹ thuật” và đã được Ủy ban nhân dân tỉnh chấp thuận, phê duyệt tại Quyết định số 4306/QĐ-UBND ngày 25/9/2009. Theo đề án, Giải thưởng bao gồm 2 thể loại: vẽ tranh trên gốm và vẽ tranh trên giấy, dành cho đối tượng trẻ mầm non, học sinh tiểu học và trung học cơ sở.

Giải thưởng được tổ chức thành 2 vòng: Vòng bán kết được tổ chức ở cấp huyện do Trung tâm Văn hóa, Thông tin, Thể thao các thành phố, Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh các huyện, thị xã và Thư viện thành phố Dĩ An phối hợp với các ban ngành, đoàn thể cùng cấp tổ chức. Số lượng thí sinh từ 500 em đến gần 2.000 em mỗi đơn vị. Các thí sinh đạt giải A, B, C cấp huyện sẽ được chọn tham gia vòng chung kết tại tỉnh.

Vòng chung kết do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh đoàn tổ chức (Từ năm 2019, có thêm sự đồng hành của Trường Đại học Thủ Dầu Một). Trong đó, Thư viện tỉnh được giao là cơ quan thường trực. Số lượng thí sinh thi vòng chung kết khoảng từ 1.200 – 1.600 em. Tại vòng thi này, các em được tham gia vẽ tranh trên gốm, vẽ tranh cá nhân trên giấy và vẽ tranh tập thể trên giấy.

Thi vẽ tranh trên gốm

Nội dung tranh vẽ được Ban tổ chức quy định và bổ sung hàng năm cho phù hợp với sự kiện văn hóa, xã hội chung của đất nước và của địa phương như: Em yêu Bình Dương, thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy, Uống nước nhớ nguồn, Ngôi trường của em, Bảo vệ môi trường, Nông thôn quê em ngày mới, Biển đảo quê hương, An toàn giao thông, Lịch sử cội nguồn, Vì cuộc sống an toàn,... Với nét cọ non nớt nhưng chứa đầy tính chân thật, tranh vẽ được các em sáng tạo sinh động, phong phú và nhiều màu sắc. Những bức tranh không chỉ là nơi các em thể hiện niềm yêu thích và đam mê hội họa mà còn chở cả những ước mơ. Qua đó, các bạn nhỏ sẽ được thỏa sức sáng tạo để bày tỏ tình yêu và sự trân trọng cái đẹp, mô tả sự trong lành của thiên nhiên và môi trường, lan tỏa những thông điệp mạnh mẽ hướng tới cộng đồng. Đó là tình cảm của các em đối với ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo, bạn bè, với trường lớp, với quê hương đất nước, với việc học tập, vui chơi... và kể cả những ước mơ, mong muốn của các em về một thế giới hòa bình, một môi trường sống xanh, sạch, đẹp... đều được các em phản ánh rất sinh động. Thêm vào đó, bố cục, màu sắc cũng được các họa sĩ nhí thể hiện một cách hài hòa, nhiều sáng tạo thông qua những gam màu tươi sáng, trong trẻo trên nhiều loại chất liệu khác nhau như màu nước, màu bột, chì, màu sáp, xé giấy dán,…

Vẽ tranh cá nhân trên giấy (Khối tiểu học)

Năm 2020, Giải thưởng mỹ thuật thiếu nhi được Ủy ban nhân dân tỉnh tiếp tục ban hành quyết định phê duyệt Đề án giai đoạn 2020 – 2025 (Quyết định số 2565/QĐ-UBND ngày 04/9/2020). Theo đề án, cơ cấu giải và mức thưởng được tăng lên nhiều hơn gấp đôi so với giai đoạn trước. Trong đó, đối với cấp tỉnh, tổng số giải thưởng là 439 giải, bao gồm 369 giải vẽ tranh trên giấy và 70 giải vẽ tranh trên gốm. Điều này thể hiện sự quan tâm của Ủy ban nhân dân tỉnh đến các phong trào dành cho thiếu nhi nói chung và Giải thưởng mỹ thuật thiếu nhi nói riêng, tạo điều kiện để các em tham gia nhiều hơn vào hoạt động mà mình yêu thích.

Tính đến nay, Giải thưởng mỹ thuật thiếu nhi đã trải qua 19 mùa thi. Trong thời gian đó, nhiều thí sinh tham gia Giải thưởng từ khi còn học mầm non, giờ đã lên đến trung học cơ sở nhưng vẫn còn hăng hái đi thi. Qua đó cho thấy, Giải thưởng mỹ thuật đã trở thành một sân chơi sáng tạo nghệ thuật có ý nghĩa, khơi gợi được niềm đam mê của trẻ, góp phần giáo dục thẩm mỹ và phát triển năng khiếu cho các em trong tương lai./.